关于征求《保健食品说明书标签管理规定(征求意
Во хеми?ата, амините се органски соединени?а кои во сво?ата структура како хетероатом имаат азот. Всушност, амините се деривати на амони?акот во ко? еден или пове?е водородни атоми се заменети со алкил или арил групи. Според тоа, општите формули на амините се RNH2, R2NH, R3N, каде R може да биде било ко? алкил или арил радикал, т.е. група.
Во на?едноставниот амин, метиламин (CH3NH2), еден водороден атом од амони?ак се заменува со метил група. Во метиламинот и другите амини, атомот на азот има 5 валентни електрони во 4 sp3 хибридни атомски орбитали. Овие орбитали се насочени кон аглите на еден тетраедар. Три од овие орбитали се полупополнети; четвртата содржи пар на несврзани електрони што играат мошне важна улога во хемиските сво?ства на амините.


Многу амини се физиолошки активни. Тие вли?аат на мозокот, на ‘рбетниот мозок и на нервниот систем. Во овие соединени?а спа?аат и невротрансмитерите адреналин (епинефрин), серотонин и допамин. Адреналинот го стимулира претвора?ето на складираниот гликоген во гликоза. Серотонинот е хормон што предизвикува спие?е, а недостатокот на серотонин е причина за некои форми на ментална депреси?а. Кога концентраци?ата на допаминот е мала, настанува Паркинсоновата болест.
Хетероцикличните соединени?а што содржат пове?е атоми на азот се потребни за пренесува?е на генетските информации. ДНК и РНК содржат супституирани пиримидин и пурин прстени.
Белковините, една од на?важните и на?разновидните класи на биолошки соединени?а, се изградени од молекули што содржат азот наречени α-аминокиселини. Аминофункционалната група на една α-аминокиселина реагира со карбоксилната група на друга α-аминокиселина и формира пептидна врска.
Структура и класификаци?а на амините
[уреди | уреди извор]Како што алкохолите и етерите можат да се сметаат за органски деривати на водата, така и амините можат да се сметаат за органски деривати на амони?акот. Ме?утоа, тие не се класифицираат како алкохолите, туку според бро?от на алкил (или арил) групите поврзани за атомот на азот:
Примарен амин | Секундарен амин | Терциерен амин |
---|---|---|
![]() |
![]() |
![]() |
Амините во кои еден атом на азот е дел од прстен се многу чести во природата. Соединени?ата што имаат еден или пове?е други атоми освен ?аглерод во прстенот се хетероциклични соединени?а. На пример, пиролидин и пиперидин се пет и шестчлени хетероциклични соединени?а што содржат азот.
Пиперидин |
---|
![]() |
Именува?е на амините
[уреди | уреди извор]Вообичаеното име на еден примарен амин се добива со именува?е на алкил групата поврзана со аминогрупата (-NH2) и со додава?е на наставката -амин. Целото име се пишува како еден збор. Вообичаеното име за еден секундарен или терциерен амин се добива со наведува?е на алкил групите по азбучен редослед. Кога се присутни две или пове?е идентични алкил групи се користат претставките ди- и три-.
За да се даде вообичаено име на посложен примарен амин, аминогрупата се третира како супституент. Супституентот што содржи азот во сложени секундарни и терциерни амини се именува како N-алкиламино (-NHR) или N, N-диалкиламино (-NRR') група. Големата буква N покажува дека алкил групата е поврзана со атомот на азот, а не со основната низа. На?големата или на?комплицираната група се користи како основна молекула.
Пониските амини се именуваат со наставка -амин. |
Посложените амини ?а имаат претставката амино како функционална група.
|
Физички сво?ства
[уреди | уреди извор]Агрегатна состо?ба, точки на врие?е
[уреди | уреди извор]Амините со мала молекулска маса при собна температура се гасови, но амините со поголема молекулска маса се течни или цврсти супстанци. Амините имаат точки на врие?е што се повисоки од оние на алканите со слична молекулска маса, но пониски од оние на алкохолите.
Амините имаат повисоки точки на врие?е од ?аглеводородите со споредлива молекулска маса биде??и врската C-N е пополарна од врската C-C. Исто така, примарните и секундарните амини можат да образуваат ме?умолекулски водородни врски биде??и тие можат да служат и како дарители на водородни врски и како акцептори.
Терциерните амини немаат водородни атоми поврзани со атомот на азот и не можат да служат како дарители на водородна врска. Затоа, овие амини не можат да образуваат ме?умолекулски водородни врски. Како последица на тоа, тие имаат пониски температури (точки) на врие?е од примарните и секундарните амини со споредлива молекулска маса.
Амините имаат пониски точки на врие?е од алкохолите биде??и азотот е помалку електронегативен од кислородот. Како резултат на тоа, врската N-H е понеполарна од врската O-H, а N-H...N водородната врска во амините е послаба од O-H...O водородната врска во алкохолите.
Растворливост
[уреди | уреди извор]Примарните и секундарните амини функционираат и како дарители и како акцептори на водородни врски, и тие лесно формираат водородни врски со водата. Амините со 5 или помалку ?аглеродни атоми се растворливи во вода во сите односи. Дури терциерните амини се растворливи во вода биде??и несврзувачкиот електронски пар на атомот на азот е акцептор на водородна врска од еден водороден атом на водата.
Растворливоста на амините се намалува со зголемува?е на молекулската маса биде??и функционалната група е понезначителен дел од структурата.
Мирис
[уреди | уреди извор]Амините со ниска молекулска маса имаат ?аки продорни мириси слични на амони?акот. Оние со повисока молекулска маса мирисаат на риба што се распа?а. Две соединени?а што се причина за мирисот на животинското ткиво што се распа?а се наречени путресцин и кадаверин.
Хемиски сво?ства
[уреди | уреди извор]- Амините се прилично слаби бази. Тие примаат протон од водата и формираат амониум ?он и хидроксид ?он. Рамнотежната константа за реакци?ата на една база со вода е базно ?онизирачка константа и се означува со Kb. Вредностите на Kb на алкил супституираните амини се помали од 10?3. Типичен пример е реакци?ата на метиламинот со вода:
Арил супституираните амини се послаби бази од амони?акот биде??и слободниот електронски пар на атомот на азот е резонантно делокализиран околу π орбиталниот систем на бензеновиот прстен. Како резултат на тоа, осамениот електронски пар на азот потешко се поврзува со протон.
- Поради присуството на слободниот електронски пар на азотниот атом, овие соединени?а покажуваат особини на нуклеофилни супстанци. Тие учествуваат во неколку карактеристични реакции на нуклеофилна супституци?а при што даваат амиди на киселини и други деривати (како сулфонамиди), кои се важни соединени?а како лекови.
- Во зависност од структурата на аминот, овие соединени?а даваат различни производи при реакци?ата со азотеста киселина:
Така, примарните алифатични амини со оваа киселина даваат диазониумови соли, кои се распа?аат, при што се добива сложена смеса од различни органски производи.
|
|