货车竟长出根“尾巴”!为省钱司机竟悬空装载货物
| Дел од сери?ата статии за природата Време |
| Годишни времи?а |
|---|
| Бури |
|
Тропска бура · Торнадо |
| Врнежи |
|
Магла · Роса · Дожд |
| Поврзани тематики |
|
Метеорологи?а |
Дождовна сезона (наречена и влажна или врнежлива сезона) — годишно време со несразмерно големо количество на врнежи од дожд во регионот. Трае барем еден месец.[1] Краиштата со ваква сезона се распоредени во разни делови на тропскиот и суптропскиот по?ас.[2]
Според Кепеновата класификаци?а на климата, во тропските краишта, месецот во дождовна сезона се дефинира како оно? каде врнежите надминуваат 60 мм.[3] За разлика од местата со савански и монсунски климатски режими, краиштата со средоземна клима имаат влажни зими и суви лета. На тропските сезонски шуми им се сво?ствени суви и дождлици месеци; ова е спротивно на тропските дождовни шуми, кои немаат сува и влажна сезона биде??и таму врнежите се ?авуваат рамномерно низ целата година.[4] Некои подрач?а со изразени дождовни сезони имаат прекин на врнежите во средината на сеоната, кога Ме?утропската конвергентна зона или монсунската бразда ?е се искачи на повисоки напоредници во топлото време од годината.[5]
Кога дождоцната сезона трае во топлите месеци, или пак во летото, врнежите се ?авуваат главно во доцна попладне и рано навечер. Тогаш се забележува подобрува?е во квалитетот на воздухот и слатката вода, растени?ата стануваат значително бу?ни и даваат големи приноси во подоцнежнот дел од сезоната. Реките се прелеваат од коритата, а некои животни се повлекуваат на повисоки места. Хранливите состо?ки во почвата се намалуваат, а се зголемува ерози?ата. Во местата каде дождовната сезона се совпа?а со повисоки температури се забележува особено засилува?е на малари?ата, особен во тропските краишта.[6] Некои животни имаат приспособува?а за опстанок во оваа сезона. Претходната сува сезона предизвикува оскудност на храна за време на дождовната, биде??и хранливите растени?а допрва растат.
Особини на дождовите
[уреди | уреди извор]
Во краиштата каде обилните врнежи се врзани со промена на ветриштата, дождовната сезона се нарекува монсун. Многу тропски и суптропски предели се одликуваат со монсунски врнежи.[7] Врнежите во дождовната сезона претежно се должат на затоплува?е преку денот, што води до невреми?а во постоечките влажни воздушни маси, така што дождот па?а главно подоцна во попладни?ата и рано навечер во саванските монсунските краишта. Исто така, голем дел од количеството на дожд па?а во првите минути на врнежите,[5] пред невремето да ?а достигне фазата на облачна слоевитост.[8] На?ве?ето места имаат само една дождовна сезона, но тропските краишта може да имаат по две, биде??и монсунската бразда или Ме?утропска конвергентна зона може да мине низ истите места двапати во годината. Ме?утоа, врнежите во дождовните шуми се рамномерно распределени во текот на годината, па затоа за нив не може да се рече дека имаат дождоцна сезона.[4]
Засегнати подрач?а
[уреди | уреди извор]Местата со саванска клима во Потсахарска Африка како Гана, Буркина Фасо,[9][10] Дарфур,[11] Еритре?а,[12] Етиопи?а,[13] и Боцвана имаат изразена дождовна сезона.[14] Таков е случа?от и со суптропските краишта како Флорида, ?ужен и ?угоисточен Тексас и ?ужна Луизи?ана.[15] Монсунските области се протегаат на Индискиот Потконтинент, во ?угоисточна Ази?а (вклучува??и ги Индонези?а и Филипини)те,[16] северните делови на северна Австрали?а,[17] Полинези?а,[18] Средна Америка,[19] западно и ?ужно Мексико,[20] пустинскиот ?угозапад на САД,[21] ?ужна Гва?ана,[22] и делови од североисточен Бразил.[23]
Северна Гва?ана има две дождовни сезони: една рано напролет и една во почетокот на зимата.[22] Во западна Африка има две дождовни сезони во ?ужните делови, но само една на северниот.[24] Ка? средоземниот климатски режим, западното кра?бреж?е на САД и средоземниот брег на Итали?а, Грци?а,[25] и Турци?а имаат дождовни сезони во зимските месеци.[26] Слично на ова, влажната сезона во пустината Негев во Израел трае од октомври до ма?.[27] На границата ме?у средоземната и монсунската клима лежи пустината Сонора, ко?а има по две дождовни сезони, соодветно на двата климатски режима.[28]
Дождовната сезона е позната под многу разни ими?а во светот. На пример, во Мексико се нарекува ?бурна сезона“. Абори?инските племи?а во северна Австрали?а имаат различни називи за разните кратки ?сезони“: влажната таре од декември до март и се нарекува гу?евг. Точното значе?е не е спорно, но се знае дека се однесува на силни грмотевици, поплави и обилна растителност ко?а никнува во ово? период.[29]
Последици
[уреди | уреди извор]
Во тропските краишта, со пристига?ето на монсунот, дневните температури опа?аат со доа?а?ето на но?та, намалува??и го колеба?ето на температурата во денските часови.[30] За време на дождовната сезона се подобрува квалитетот на воздухот, што се должи на обилните дождови и, на места како Хонгконг, на кра?брежниот ветер.[31] Во Бразил, со дождовната сезона доа?а и слабее?е на пасатите во океанот.[23] pH-вредноста на водата станува поврамнотежена поради полне?ето на месните водоносници за време на сезоната.[32] Водата исто така омекнува, поради помалото количество на растворен матери?ал во неа.[33] Erosion is also increased during rainy periods.[5] Суводолиците (?аро?о“), кои инаку се суви во другите месеци од годината сега се полноводни, и на некои места достигнуваат длабочина од 3 м.[34] Во ово? период доа?а до исцедува?е на почвите, намалува??и го количеството на хранливи материи.[34] Засегнати се и морските површини, кои сега се пораслоени (т.е. водата е помалку измешана) заради силните површински струи предизвикани од обилното слева?е на вода од поро?ните дождови на копното.[35]
Поплави
[уреди | уреди извор]Обилните дождови неретко причинуваат масовни поплави,[36] ко? пак предизвикуваат пролизгува?е на зем?иштето и стихии од кал во планинските места.[37] Големото количество на вода ги пробива коритата на реките и ги поплавува домовите.[38] Реката Гагар-Хакар во Инди?а, ко?а има вода само во дождовната сезона, ги поплавува местата во поречието и прави големи штети на посевите.[39] Дополнително влошува?е на состо?бата се по?авува на местата каде шумските пожари во претходната сезона, биде??и на тие места пожарите ги прават песокливите и иловичните почви водоотпорни.[40] Државните и регионалните власти се трудат да му помогнат на населението во справува?ето со поплавите, вклучува??и и изработка на карти на плавни подрач?а, за подобро планира?е на спречителни мерки и постапки за справува?е со проблемите.[41] Напатстви?а за контрола на ерози?ата се даваат по телефон и преку семреж?ето.[42]
Приспособува?а
[уреди | уреди извор]
Ка? лу?ето
[уреди | уреди извор]Дождовната сезона е на?бу?ната на местата со савански климатски режим.[43] Ме?утоа, оваа сезона воедно се одликува со оскудност на храна биде??и растени?ата се во тек на созрева?е.[44] Ова предизвикува сезонска промена во телесната тежина ка? лу?ето во зем?ите во разво?, ко?а се поправа со првите жетви.[45] Во ово? период зема замав и малари?ата, долже??и се на повисоките температури и пообилните врнежи.[46]
Ка? животните
[уреди | уреди извор]Кравите се отелуваат на почетокот од дождовната сезона.[47] Не?зиниот почеток во Мексико се препознава по тоа што пеперутката монарх ?а напушта зем?ата, ко?а тука презимува.[48] Тропските видови на пеперутки во дождовната сезона имаат поголеми дамки на крилцата како одбрана од грабливци и покажуваат поголема активност отколку во сувата сезона.[49] Во тропските и потоплите подрач?а на суптропските, сезоната бележи намалува?е на соленоста во кра?брежните моклишта поради дождовите, како и поголем бро? на крокодилски гнезда.[50] Други видови, како што е суводолната жаба, се мресат во рок од два месеца по почнува?ето на сезонските дождови.[51] Оклопниците и ?вечарките се селат на повисоки места.[52]
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Glossary of Meteorology (2013). Rainy season. Архивирано на 15 февруари 2009 г. American Meteorological Society. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ Michael Pidwirny (2008). CHAPTER 9: Introduction to the Biosphere. PhysicalGeography.net. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ ?Updated world K?ppen-Geiger climate classification map“ (PDF).
- ↑ 4,0 4,1 Elisabeth M. Benders-Hyde (2003). World Climates. Blue Planet Biomes. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 J. S. 0guntoyinbo and F. 0. Akintola (1983). Rainstorm characteristics affecting water availability for agriculture. Архивирано на 5 февруари 2009 г. IAHS Publication Number 140. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ ?Malaria Fact Sheet“. The World Health Organization. April 2016. Посетено на April 24, 2016.
- ↑ Glossary of Meteorology (2009). Monsoon. Архивирано на 22 март 2008 г. American Meteorological Society. посет. 16 ?ануари 2009 г.
- ↑ Robert A. Houze Jr (1997). Stratiform Precipitation in Regions of Convection: A Meteorological Paradox? Bulletin of the American Meteorological Society, pp. 2179. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ Patrick Laux et al. (2008): Predicting the regional onset of the rainy season in West Africa. International Journal of Climatology, 28 (3), 329–342.
- ↑ Patrick Laux et al. (2009): Modelling daily precipitation features in the Volta Basin of West Africa. International Journal of Climatology, 29 (7), 937–954.,
- ↑ David Vandervort (2009). Darfur: getting ready for the rainy season. Архивирано на 4 март 2009 г. International Committee of the Red Cross. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ Mehari Tesfazgi Mebrhatu, M. Tsubo, and Sue Walker (2004). A Statistical Model for Seasonal Rainfall Forecasting over the Highlands of Eritrea. Архивирано на 15 ?уни 2019 г. New directions for a diverse planet: Proceedings of the 4th International Crop Science Congress. посет. 8 февруари 2009 г.
- ↑ Alex Wynter (2009). Ethiopia: March rainy season "critical" for southern pastoralists. Thomson Reuters Foundation. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ The Voice (2009). Botswana: Rainy Season Fills Up Dams. allAfrica.com. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ Randy Lascody (2008). The Florida Rain Machine. National Weather Service. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ OCHA Partnership for Humanity (2008). OCHA Field Situation Report: Indonesia – Rainy Season 1 December 2008. Архивирано на 18 февруари 2009 г. United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ Burarra Gathering (2006). Burarra Gathering. Архивирано на 20 март 2012 г. Burarra Gathering. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ Tahiti Sun Travel Network (2007). About Bora Bora Island. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ Joint Typhoon Warning Center (2006). 2.4 Analysis & Forecasting "Thumb Rules" for the Rainy Season. Архивирано на 12 февруари 2012 г. United States Navy. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ Remote Sensing for Migratory Creatures (2002). Phenology and Creature Migration: Dry season and wet season in West Mexico. Arizona Remote Sensing Center. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ J. Horel (2006). Normal Monthly Precipitation, Inches. Архивирано на 13 ноември 2006 г. University of Utah. посет. 19 март 2008 г.
- ↑ 22,0 22,1 Horace Burton (2006). The climate of Guyana. Архивирано на 24 ?ануари 2009 г. Caribbean Institute for Meteorology and Hydrology. The Outfield, August 2006, pp. 3. посет. 8 февруари 2009 г.
- ↑ 23,0 23,1 James Brian Elsner (1988). Analysis of Wet Season Rainfall Over the Nordeste of Brazil, South America. University Of Wisconsin-Milwaukee. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ C. H. Mari, G. Cailley, L. Corre, M. Saunois, J. L. Attie, V. Thouret, and A. Stohl (2007). Biomass burning plumes during the AMMA wet season experiment. Atmospheric Chemistry and Physics Discussions, pp. 17342. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ Greek Embassy London (2008). Welcome to Greece. Архивирано на 20 февруари 2012 г. Government of Greece. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ D. Bozkurt, O.L. Sen and M. Karaca (2008). Wet season evaluation of RegCM3 performance for Eastern Mediterranean. Архивирано на 16 февруари 2012 г. EGU General Assembly. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ Ron Kahana; Baruch Ziv; Yehouda Enzel & Uri Dayan (2002). ?Synoptic Climatology of Major Floods in the Negev Desert, Israel“ (PDF). International Journal of Climatology. 22 (7): 869. Bibcode:2002IJCli..22..867K. doi:10.1002/joc.766. Архивирано од изворникот (PDF) на 2025-08-07.
- ↑ Michael J. Plagens (2009). What and Where is the Sonoran Desert? Arizonensis. посет. 7 февруари 2009 г.
- ↑ ?The Six Seasons“. Australian Government, Department of the Environment. Посетено на April 25, 2016.
- ↑ Official Web Site of District Sirsa, India (2001). District Sirsa. Архивирано на 28 декември 2010 г. National Informatice Center. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ Mei Zheng (2000). The sources and characteristics of atmospheric particulates during the wet and dry seasons in Hong Kong. Архивирано на 8 ?ануари 2012 г. University of Rhode Island. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ S. I. Efe, F. E. Ogban, M. J. Horsfall, E. E. Akporhonor (2005). Seasonal Variations of Physico-chemical Characteristics in Water Resources Quality in Western Niger Delta Region, Nigeria. Journal of Applied Scientific Environmental Management. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ C. D. Haynes, M. G. Ridpath, M. A. J. Williams (1991). Monsoonal Australia. Taylor & Francis, pp. 90. ISBN 978-90-6191-638-3. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ 34,0 34,1 United States War Department (1909). Road Notes, Cuba. 1909. United States Department of War. посет. 16 ?ануари 2009 г.
- ↑ K.W. Choi and J.H.W. Lee (2000). Wet Season Tidal Circulation and flushing in Three Fathoms Cove. Архивирано на 27 февруари 2009 г. 4th International Conference on Hydro-Science and Engineering. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ Overseas Security Advisory Council (2009). Warden Message: Guyana Rainy Season Flood Hazards. Overseas Security Advisory Council. посет. 5 февруари 2009 г.
- ↑ National Flood Insurance Program (2009). California's Rainy Season. Архивирано на 4 декември 2012 г. Federal Emergency Management Agency. посет. 5 февруари 2009 г.
- ↑ AFP (2009). Bali Hit By Wet Season Floods. ABC News. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ ?Sirsa District Disaster Management Plan, 2015-2016“ (PDF). District Sirsa. Government of Haryana Department of Revenue and Disaster Management, Haryana Institute of Public Administration. 2015. Архивирано од изворникот (PDF) на 2025-08-07. Посетено на April 25, 2016.
- ↑ Jack Ainsworth & Troy Alan Doss. Natural History of Fire & Flood Cycles. California Coastal Commission. посет. 5 февруари 2009 г.
- ↑ FESA (2007). Flood. Архивирано на 31 ма? 2009 г. Government of Western Australia. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ King County Department of Development and Environmental Services (2009). Erosion and Sediment Control for Construction Sites. Архивирано на 13 ма? 2012 г. King County, Washington Government. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ Charles Darwin University (2009). Characteristics of tropical savannas. Архивирано на 17 февруари 2009 г. Charles Darwin University. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ A. Roberto Frisancho (1993). Human Adaptation and Accommodation. University of Michigan Press, pp. 388. ISBN 978-0-472-09511-7. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ Marti J. Van Liere, Eric-Alain D. Ategbo, Jan Hoorweg, Adel P. Den Hartog, and Joseph G. A. J. Hautvast. The significance of socio-economic characteristics for adult seasonal body-weight fluctuations: a study in north-western Benin. British Journal of Nutrition: Cambridge University Press, 1994.
- ↑ African Centre of Meteorological Application for Development (2008). Ten Day Climate Bulletin: Dekad of 01 to 10 April, 2008. Архивирано на 27 февруари 2009 г. ACMAD. посет. 8 февруари 2009 г.
- ↑ John P. McNamara, J. France, D. E. Beever (2000). Modelling Nutrient Utilization in Farm Animals. CABI, pp. 275. ISBN 978-0-85199-449-9. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ Dr. Lincoln Brower (2005). Precipitation at the Monarch Overwintering Sites in Mexico. Архивирано на 6 октомври 2012 г. Journey North. посет. 6 февруари 2009 г.
- ↑ Paul M. Brakefield and Torben B. Larsen (1983). The evolutionary significance of dry and wet season forms in some tropical butterflies. Biological Journal of the Linnean Society, pp. 1–12. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ Phil Hall (1989). Crocodiles, Their Ecology, Management, and Conservation. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources Crocodile Specialist Group, pp. 167. посет. 27 декември 2008 г.
- ↑ San Diego Natural History Museum (2009). Bufo californicus: Arroyo Toad. San Diego Natural History Museum. посет. 16 ?ануари 2009 г.
- ↑ Linda Deuver (1978). Dry season, wet season. Архивирано на 20 ?ануари 2009 г. Audubon Magazine, November 1978, pp. 120–130. посет. 6 февруари 2009 г.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]
Дождовна сезона на Ризницата ?- Дождовна сезона — Енциклопеди?а ?Британика“ (англиски)
|
| ||||||||||||
